Σημαντική υπέρβαση έναντι του στόχου παρουσιάζει τόσο το πρωτογενές πλεόνασμα στο 10μηνο, όσο και τα φορολογικά έσοδα, κάτι που φέρνει πιο κοντά την χορήγηση έκτακτου επιδόματος, όπως έχουν δεσμευθεί τόσο ο πρωθυπουργός, όσο και ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, στην περίπτωση που δημιουργηθεί επιπλέον -των προβλεφθέντων- δημοσιονομικός χώρος.
Σύμφωνα με το επεξηγηματικό σημείωμα του υπουργείου Οικονομικών, ο πραγματικός επιπλέον δημοσιονομικός χώρος που δημιουργείται διαμορφώνεται σε 300 εκατ. ευρώ για το 10μηνο.
Συγκεκριμένα όπως αναφέρει χαρακτηριστικά το υπουργείο Οικονομικών «για τον μήνα Οκτώβριο, όπου υποβάλλονται από τις επιχειρήσεις οι τριμηνιαίες περιοδικές δηλώσεις που αντανακλούν, μεταξύ άλλων, τον αυξημένο κύκλο εργασιών λόγω της τουριστικής κίνησης της καλοκαιρινής περιόδου, καθώς και τα αυξημένα έσοδα του Φόρου Εισοδήματος, η υπέρβαση έναντι της εισηγητικής έκθεσης του Προϋπολογισμού 2023 είναι 832 εκατ. ευρώ, ωστόσο σημαντικό μέρος αυτών έχουν ληφθεί υπόψη στους στόχους του Προσχεδίου Προϋπολογισμού.
Συγκεκριμένα, σε σχέση με τους αναθεωρημένους στόχους του Προσχεδίου Προϋπολογισμού και του Draft Budgetary Plan, η υπέρβαση για τον μήνα Οκτώβριο (και συνεπώς για την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023) ανέρχεται σε 300 εκατ. ευρώ.
Υψηλό το πρωτογενές πλεόνασμα
Το πρωτογενές πλεόνασμα για το 10μηνο διαμορφώνεται στα 6,08 δισ. ευρώ και η υπέρβαση των φορολογικών εσόδων, κυρίως λόγω τουρισμού, ανέρχεται σε 867 εκατ. ευρώ. Αναλυτικά σύμφωνα με την ανακοίνωση του υπουργείου για τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, για την περίοδο του Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023, προκύπτουν τα εξής: παρουσιάζεται έλλειμμα στο ισοζύγιο του κρατικού προϋπολογισμού ύψους 477 εκατ. ευρώ έναντι στόχου για έλλειμμα 3.484 εκατ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2023 στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023 και ελλείμματος 4.770 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2022.
Το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 6.084 εκατ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 1.746 εκατ. ευρώ και πρωτογενούς ελλείμματος 350 εκατ. ευρώ για την ίδια περίοδο το 2022. Την περίοδο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου 2023, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 53.929 εκατ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 867 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023, παρά τα μειωμένα έσοδα ΠΔΕ, καθώς και τη μη είσπραξη:
- του τιμήματος, ύψους 1.496 εκατ. ευρώ για την παραχώρηση του δικαιώματος χρήσης και εκμετάλλευσης του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και τριών κάθετων οδικών αξόνων της, για χρονική περίοδο 35 ετών, που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά τον μήνα Ιούνιο, καθόσον η σχετική διαδικασία για την έγκριση της σύμβασης είναι σε εξέλιξη
- της τρίτης δόσης ύψους 1.718 εκατ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ), που είχε προβλεφθεί ότι θα εισπραχθεί κατά τον μήνα Σεπτέμβριο
Αντιθέτως, στις υπόλοιπες κατηγορίες εσόδων σημειώθηκε υπερεκτέλεση, που οφείλεται κυρίως στα αυξημένα φορολογικά έσοδα του δεκάμηνου, καθώς και στην είσπραξη ποσού 603 εκατ. ευρώ από ANFAs, που δεν είχαν προβλεφθεί στον Προϋπολογισμό 2023.
Φόροι και επιστροφές ανέβασαν το πρωτογενές πλεόνασμα
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 50.821 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 3.921 εκατ. ευρώ ή 8,4% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2023. Τμήμα της αύξησης αυτής, ποσού 470 εκατ. ευρώ περίπου, αφορά στην παράταση της προθεσμίας πληρωμής των τελών κυκλοφορίας μέχρι το τέλος Φεβρουαρίου 2023, ενώ είχε εκτιμηθεί ότι το ποσό αυτό θα εισπραττόταν κατά τον μήνα Δεκέμβριο 2022. Το υπόλοιπο ποσό της υπερεκτέλεσης προέρχεται από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2023, καθώς και από την καλύτερη απόδοση στην είσπραξη των φόρων τρέχοντος έτους.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 5.550 εκατ. ευρώ, αυξημένες κατά 545 εκατ. ευρώ από τον στόχο (5.005 εκατ. ευρώ), μέρος των οποίων οφείλεται στην επιστροφή ΦΠΑ, κατά τον μήνα Μάρτιο, στον Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων (ΔΑΠΕΕΠ Α.Ε.) ποσού 220 εκατ. ευρώ περίπου, που προκύπτει από έσοδα που έχουν εισπραχθεί από τον ΔΑΠΕΕΠ και αποδοθεί στο Κράτος από τον Προσωρινό Μηχανισμό Επιστροφής Μέρους Εσόδων Αγοράς Επόμενης Ημέρας.
Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 2.808 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 881 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3.690 εκατ. ευρώ). Η ακριβής κατανομή μεταξύ των κατηγοριών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού θα πραγματοποιηθεί με την έκδοση του οριστικού δελτίου. Ειδικότερα, τον Οκτώβριο 2023 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 5.633 εκατ. ευρώ, αυξημένο κατά 844 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Τα έσοδα από φόρους ανήλθαν σε 5.905 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 832 εκατ. ευρώ ή 16,4% έναντι του στόχου. Εκτιμάται ότι η υπερεκτέλεση αυτή οφείλεται σε αυξημένα έσοδα ΦΠΑ, καθόσον το μήνα Οκτώβριο υποβάλλονται οι τριμηνιαίες περιοδικές δηλώσεις που αντανακλούν, μεταξύ άλλων, τον αυξημένο κύκλο εργασιών λόγω της τουριστικής κίνησης της καλοκαιρινής περιόδου, καθώς και τα αυξημένα έσοδα του Φόρου Εισοδήματος Φυσικών και Νομικών Προσώπων.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 564 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 16 εκατ. ευρώ από τον στόχο (581 εκατ. ευρώ). Τα έσοδα του Προϋπολογισμού Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ) ανήλθαν σε 107 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 18 εκατ. ευρώ από τον στόχο (90 εκατ. ευρώ).