Του Γιώργου Μπαλάφα *
Θα περίμενε κάποιος ότι η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία θα οδηγούσε την Ευρωπαϊκή Ενωση (Ε.Ε.) να διαμορφώσει μία συνεκτική πολιτική στο πεδίο της ενέργειας, ώστε να απαντήσει στις συνέπειες που η ενεργειακή κρίση διαμόρφωσε για τις ευρωπαϊκές κοινωνίες.
Ειδικά από τις πολιτικές ηγεσίες των τριών μεγαλύτερων κρατών-μελών της Ε.Ε,. Γερμανία, Γαλλία και Ιταλία, είναι γεγονός ότι περιμέναμε πολύ περισσότερα από όσα έχουν γίνει μέχρι τώρα και στο θέμα της ενεργειακής πολιτικής, όσο και στο ζήτημα των διπλωματικών πρωτοβουλιών για την επίτευξη ειρήνης στην Ουκρανία.
Ο άξονας Βερολίνου–Παρισιού–Ρώμης δεν έχει αποδώσει καρπούς, αν και αμέσως μετά την έναρξη του πολέμου, υπήρξαν κάποιες δειλές πρωτοβουλίες.
Οι πρωτοβουλίες εκείνες δεν είχαν συνέχεια, ενώ ακολούθησαν πολιτικές εξελίξεις σε Παρίσι και Ρώμη που άλλαξαν τους συσχετισμούς και την όποια δυναμική πήγε να διαμορφωθεί.
Οι πρόωρες εκλογές στην Ιταλία ανέδειξαν νικήτρια την ακροδεξιά ΤζόρτζιαΜελόνι, που υιοθετεί μία θολή πολιτική αναφορικά με την ρωσική εισβολή, ενώ στη Γαλλία η πύρρειος νίκη του Εμμανουέλ Μακρόν δημιούργησε ένα νέο πεδίο στον εσωτερικό πολιτικό χάρτη της χώρας.
Η Συνθήκη του Κυρηνάλιου που υπέγραψαν οι Ντράγκι – Μακρόν δεν είχε συνέχεια και σήμερα φαίνεται ότι καμία πλευρά δεν θέλει εκ νέου να την ενεργοποιήσει.
Το τρίγωνο Μελόνι-Μακρόν-Σολτς δεν φαίνεται να λειτουργεί ή, τουλάχιστον, δεν δημιουργεί προσδοκίες ότι μπορεί να προχωρήσει αποτελεσματικά τόσο στο θέμα της ειρήνευσης στην Ουκρανία, όσο και στο θέμα της ενεργειακής και οικονομικής κρίσης σε Ε.Ε. και Ευρωζώνη.
Η επικοινωνία μεταξύ των τριών πλευρών έχει βραχυκυκλώσει, την ώρα που ο καγκελάριος Σολτς προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα στη στοίχιση στο πλευρό των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ και στην περιφρούρηση μιας μελλοντικής εξομάλυνσης με τη Ρωσία.
Η πρόσφατη συνάντηση Μακρόν-Σολτς, όπου καλλιεργήθηκε η προσδοκία ότι οι δύο πλευρές θα αναλάβουν πρωτοβουλίες και θα αναθερμάνουν τη «μηχανή» της Ε.Ε. δεν έχουν επαληθευτεί, παρά τα πολλά μηνύματα αλληλεγγύης και ενότητας που εκφράστηκαν και από τις δύο πλευρές
Πού βρισκόμαστε σήμερα; Βρισκόμαστε στο σημείο όπου η Γαλλία έχει μία εμφανώς διαφοροποιημένη ως προς την Ουκρανία και τη Ρωσία στάση σε σχέση με την Γερμανία, με τα υπόλοιπα κράτη-μέλη να τηρούν στάση αναμονής για να αξιολογήσουν πως θα διαμορφωθούν οι νέες ισορροπίες.
Ο μεν Μακρόν τονίζει ότι δεν αποκλείει την παραχώρηση στην Ουκρανία μαχητικών αεροσκαφών, ενώ ο Σολτς δεν θέλει με κανένα τρόπο να συρθεί σε μια κίνηση που την θεωρεί επιζήμια για τα ζωτικά συμφέροντα της χώρας του, όπως συνέβη πρόσφατα με τα άρματα μάχης Λέοπαρντ, αναζητώντας τις μίνιμουμ γέφυρες επικοινωνίας με τη Ρωσία.
Την ίδια στιγμή, η Ιταλία ασχολείται περισσότερο με το πώς θα εξασφαλίσει μία αναθέρμανση των σχέσεων με το Κρεμλίνο, χωρίς ωστόσο να έρθει αντιμέτωπη με το γενικότερο αρνητικό κλίμα που υπάρχει στην Ε.Ε. και στις ευρωπαϊκές ηγεσίες για τη Ρωσία.
Σε αυτό το πλαίσιο, αν μπορούσε να εξαχθεί ένα κάπως ασφαλές συμπέρασμα, αυτό θα ήταν ότι η Ε.Ε. δεν έχει καμία πυξίδα για το ποια πολιτική στάση θέλει να έχει τόσο απέναντι στη Ρωσία, όσο και ευρύτερα απέναντι στο ζήτημα της ειρήνευσης στην Ουκρανία, αλλά και στο ενεργειακό.
Ναι μεν πρόθεση όλων στην Ε.Ε. είναι να υπάρξει κατάπαυση του πυρός και ειρήνευση, ωστόσο λείπει η πολιτική βούληση για να προχωρήσουν με συνέπεια συγκεκριμένες πρωτοβουλίες.
* Ο Γιώργος Μπαλάφας είναι μέλος της Κεντρικής Επιτροπής ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και περιφερειακός σύμβουλος Βόρειου Τομέα Αθηνών
